Điều trị bệnh Addison
- Hydrocortisone hoặc prednisolone
- Fludrocortisone
- Liều tăng trong khi bị các bệnh kèm theo
Thông thường, cortisol được tiết ra tối đa vào sáng sớm và tối thiểu vào ban đêm. Do đó, hydrocortisone (giống như cortisol) được cho dùng theo liều chia làm 2 hoặc 3 lần với tổng liều hàng ngày thông thường là 15 đến 20 mg. Một phác đồ cho một nửa tổng số vào buổi sáng, và nửa còn lại phân chia giữa giờ ăn trưa và buổi tối sớm (ví dụ, 10 mg, 5 mg, 5 mg). Những người khác cho hai phần ba vào buổi sáng và một phần ba vào buổi tối. Liều dùng ngay trước khi đi ngủ thường nên tránh vì chúng có thể gây mất ngủ. Ngoài ra, có thể sử dụng prednisone từ 4 đến 5 mg uống vào buổi sáng và có thể thêm 2,5 mg uống vào buổi tối.
Ngoài ra, fludrocortisone uống 0,1 đến 0,2 mg một lần/ngày được khuyến cáo để thay thế aldosterone. Cách dễ nhất để điều chỉnh liều lượng fludrocortisone là điều chỉnh liều lượng để làm cho huyết áp và nồng độ kali huyết thanh bình thường. Tình trạng nước bình thường và không bị hạ huyết áp tư thế là bằng chứng của liệu pháp thay thế đầy đủ. Ở một số bệnh nhân, fludrocortisone gây tăng huyết áp, bệnh này được điều trị bằng cách giảm liều hoặc bắt đầu dùng thuốc hạ huyết áp không lợi tiểu. Nên cung cấp đủ liều fludrocortisone ngay cả khi sử dụng cần bổ sung thuốc hạ huyết áp.
Các bệnh kèm theo (ví dụ nhiễm trùng) có thể nghiêm trọng và cần được điều trị mạnh mẽ; liều hydrocortisone của bệnh nhân nên được tăng gấp đôi trong thời gian bệnh. Nếu buồn nôn và nôn mửa không thể điều trị bằng đường uống thì cần phải điều trị bằng đường tiêm. Bệnh nhân nên được hướng dẫn khi nào nên dùng prednisolone hoặc hydrocortisone bổ sung và dạy cách tự tiêm hydrocortisone trong những trường hợp khẩn cấp. Nên có một ống tiêm chứa sẵn 100 mg hydrocortisone cho bệnh nhân để tiêm bắp hoặc tiêm dưới da. Vòng tay hoặc thẻ ghi chẩn đoán và liều corticosteroid có thể giúp ích trong trường hợp cơn suy thượng thận khiến bệnh nhân không thể giao tiếp.
Khi mất muối nặng, như trong điều kiện khí hậu rất nóng, liều fludrocortisone có thể cần phải tăng lên.
Trong bệnh đái tháo đường và bệnh Addison cùng tồn tại, liều hydrocortison thường không được > 30 mg/ngày. Liều hydrocortisone cao hơn làm tăng nhu cầu insulin.
Điều trị cơn suy thượng thận cấp
Cần phải tiến hành điều trị ngay khi nghi ngờ. (Chú ý: Trong cơn suy thượng thận cấp, sự chậm trễ trong việc điều trị corticosteroid, đặc biệt nếu có hạ đường huyết và hạ huyết áp, có thể gây tử vong.) Nếu bệnh nhân bị bệnh nặng, việc xác nhận bằng xét nghiệm kích thích ACTH nên được hoãn lại cho đến khi bệnh nhân hồi phục.
Hydrocortisone 100 mg được tiêm tĩnh mạch trong 30 giây và lặp lại mỗi 6 đến 8 giờ trong 24 giờ đầu. Việc bù thể tích tuần hoàn ngay lập tức được thực hiện bằng cách cho 1 L dung dịch dextrose 5% trong dung dịch muối 0,9% trong vòng 1 đến 2 giờ. Bổ sung thêm 0,9% muối cho đến khi hạ huyết áp, mất nước và hạ natri máu đã được điều chỉnh. Kali huyết thanh có thể giảm trong thời gian mất nước, cần thay thế. Không cần phải dùng mineralocorticoid khi dùng hydrocortisone liều cao. Sau đó, có thể dùng hydrocortisone 50 mg hoặc 100 mg tiêm bắp, 6 giờ một lần.
Để thay thế, một số trung tâm sử dụng truyền hydrocortisone, cho 1 đến 2 mg hydrocortisone mỗi giờ và đo nồng độ cortisol huyết thanh. Việc phục hồi huyết áp và cải thiện tình trạng chung sẽ xảy ra trong vòng 1 giờ sau liều hydrocortisone ban đầu. Có thể cần dùng thuốc tăng co bóp cơ tim cho đến khi đạt được tác dụng của hydrocortison.
Tổng liều 150 mg hydrocortisone thường được dùng trong khoảng thời gian 24 giờ thứ hai nếu bệnh nhân cải thiện rõ rệt và 75 mg sẽ được dùng vào ngày thứ ba. Liều uống duy trì của hydrocortisone (15 mg đến 20 mg) và fludrocortisone (0,1 mg) được dùng hàng ngày sau đó, như mô tả ở trên.
Sự phục hồi phụ thuộc vào việc điều trị nguyên nhân của bệnh nền (ví dụ: nhiễm trùng, chấn thương, căng thẳng do chuyển hóa) và liệu pháp hydrocortisone đầy đủ.
Đối với bệnh nhân còn một số chức năng thượng thận tồn đọng kèm theo tình trạng suy thượng thận cấp khi bị stress, điều trị bằng hydrocortisone là giống nhau, nhưng các yêu cầu về dịch có thể thấp hơn nhiều.
Điều trị các biến chứng
Sốt > 40,6° C đôi khi đi kèm với quá trình bù nước. Có thể cho uống thuốc hạ sốt.
Các biến chứng của liệu pháp corticosteroid có thể bao gồm các phản ứng tâm thần. Trong trường hợp các phản ứng loạn thần xảy ra, liều hydrocortisone nên giảm xuống mức thấp nhất phù hợp với việc duy trì huyết áp và chức năng tim mạch tốt. Thuốc chống rối loạn tâm thần có thể được sử dụng, nhưng không nên kéo dài.
